Подробности

Просмотров: 589

Сіздерді  маусым айының үшінші жексенбісінде атап өтетін кәсіби мерекемізбен шын жүректен құттықтаймын. Бүкіл әлемді дүрліктірген індеттен адамды  ажал аузынан арашалап, әр науқастың денсаулығын сақтау үшін төккен тер , тынымсыз еңбек , кәсіпке адалдықтың озық үлгісін көрсеткен еңбектеріңізді ерлікке теңеймін.   Баға жетпес байлық –  денсаулық десек, болашақ ұрпақ пен ұлт денсаулығына қосып жатқан үлестеріңіз ұшан теңіз. Пандемия тұсында медицина қызметкерлерінің кәсіби қызметі 

адам өміріне жауапты және ең мейірімді мамандық екенін уақыттың өзі  дәлелдеп берді.

Құрметті әріптестер , сіздерге сабырлық , төзімділік ,мықты денсаулық , қажымас қайрат және шаңырақтарыңызға бақ-береке тілеймін. Жер жаһанды әбігерге салып, адамзаттың тіршілігін  дүрбелеңге салған дертті аман-есен жеңіп, баршамызға емін-еркін кездесуді жаратқан нәсіп етсін.   Дертке шипа, жанға дауа іздеген жандардың шипагері –дәрігерлер , бүгін сіздер барлық жылы лебізге және еңбектеріңіз зор марапаттарға лайықты! Мереке құтты болсын!

                                          Сапар Рахменшеев Алматы қалалық психикалық   

                                                  сауықтыру орталығының   директоры .

Подробности

Просмотров: 662

 СЕНІМ ТЕЛЕФОНЫНАН МЕДЕУ ІЗДЕГЕНДЕР НЕГЕ КӨБЕЙДІ?  

Жер бетіндегі жұрттың денсаулығын  діңкелетіп, алпауыт мемлекеттердің қаржы-экономика саласын құлдыратып, әл-ауқатын есеңгіреткен коронавирус үйінде оқшауланған  адамдардың психикасына да әсер еткенін әлем психологтары айтып жатыр. Жұмыссыздық, күнделікті үйреншікті тіршіліктің тоқтауы, көзге көрінбейтін тажалдың қауіптілігі жайлы үрей тудырған ақпараттар адамның психологиясын қажытып, жүйкесіне жүк салғаны анық.

                         Суицид сергелдеңі.

-         Таңғы сағат 4-те  жедел жәрдем қызметкерлері хабарласып,  пациентке шұғыл психологиялық көмек керектігін айтты.  Суицид жасаймын деп, ешкімге бой бермей жылап ,бойжеткен қатты шыңғырып  жатыр. «Құтқармаңдар, өлемін. Бір апта ұйықтамадым. Бәрінен шаршадым»  деп айқайлайды. Жедел –жәрдем қызметкерлеріқызға телефонды берді,- дейді психолог Мейрамгүл Ибашова. 

         Мейрамгүл Ибашова Алматы қалалық психикалық сауықтыру орталығында 20 жылдан бері еңбек етеді. Клиникалық психологияның меңгерген және жілігін шағып, майын ішкен кәсіби маман. 5 жылдан бері сенім телефонына хабарласқан тұрғындарға  психологиялық кеңес беріп ,  әлеуметтік құқығы қорғалмаған, медициналық көмекке мұқтаж  абоненттерге  бағыт –бағдар беретін тәжірибелі  психолог.  Талай адамның мұңын, ішіндегі шерін, ешкімге айтпаған сырын күні –түні Мейрамгүл тыңдайды. Суицид жасауға бел буған бірнеше шарасызды  райынан қайтарған кәсіби маман. Оның айтуынша карантин кезінде «сенім телефонына » тыным болған жоқ. Ал қоңырау шалған адамдардың саны  есі есе көбейген.Суицидке бейім , өз өмірін қию , өлім туралы ойлары бар 13 адам хабарласыпты.

        Мейрамгүлдің айтуынша сенім телефонына жұрт еріккенінен  хабарласпайды. Тіршіліктен  түңіліп, өмірін қию туралы ойлаған, соны жоспарлаған  адамды құтқаруға, арашалауға әрқашан мүмкіндік болғанымен  олардың жан-айқайын ата-анасы, достары, жанында жүрген адамдар естімейді. Алматылық бойжеткенді суицид жасау туралы ойдан арылту үшін психологтың құтқару операциясы бір кітапқа арқау болатыны даусыз.    

-        Тығырыққа тірелген, шырғалаң, шырмаудан шаршаған қыздың уәжін үнсіз  тыңдадым. Оны құтқаруға мүмкіндік бар екеніне сенімді болдым. Себебі, оның жедел жәрдемді шақырғаны мүмкіндік. Кез-келген кәсіби маманға үміт сыйлайды.   Алдымен көмектесемін деп ,оны иландырдым. Екеуміз  ұзақ сөйлеспедік.  Оны райынан қайтару үшін 20 минут жұмсадым.  Ашуы тарқағанымен қыз жылай береді. Тұлай бойын кернеген эмоциясы да басылды. Құрбысына  телефонды берді. Олар психикалық сауықтыру орталығының атауын естігеннен кейін шошып кетті ме, мекен-жәйін жалған айтып, байланыс үзілді.  Ойлануға уақыт тапшы.  102 номерін тердім. Полицияға екі мекен-жәйді бердім. Жедел іздестіру тобы қыздың қонысын анықтады. Қазіргі уақыттасол бойжеткен біздің орталықтың  кәсіби мамандарының көмегіне жүгініп, психологиялық, медициналық көмек алып жүр. Тұрғындарға айтарым,  «жынды деп, есепке тіркейді» деген жалған сөзге сенбеңіздер. Қорықпаңыздар. Сіз жайында ақпаратты құпия сақталады. Біздің мақсатымыз әр пациентке көмектесу ғана ,-дейді психолог Мейрамгүл Ибашова.

Алматы қалалық психикалық сауықтыру орталығында 5 жылдан бері  5 сенім телефоны  тәулік бойы жұмыс істейді. Клиникалық психологиялық кеселге шалдыққандардың дертін бүге-шігесін бес саусақтай білетін  кәсіби мамандар соңғы үш айда мыңдаған тұрғынның мұңын тыңдады.  Өмірден түңілген , тұрмыс тауқыметінен шаршағандар, төрт қабырғада қамалып,  жалғыздықтан жалыққандар, суицид жасауға бейім адамдарды  жылы сөзбен демеп, күйзелістің құрығынан құтылуға қол ұшын созды. Оқшауланған  сүр бойдақтардың, зейнеткерлердің, мүгедектердің және психикалық ауытқуы бар жандардың сырласы, серігіне айналған сенім телефонына  2020 жылдың ақпанда  203, наурызда 292, сәуір айында 304 , мамырда  271 қоңырау түскен.

БОЙДАҚТАРҚЫЗБЕН СӨЙЛЕСУГЕ ЖҮРЕКСІНЕДІ.

-        Жалғыз тұратын тұрғындарға үйде оқшауланып өмір сүру  оңай болған жоқ. Кейде ішімдік ішіп , кейде жылап-еңіреп, шерін тарқатып жатты.  Карантин мұндай адамдардың психологиялық күйіне қатты соққы берді.  Олардың тәбеті қашады, уайымы күшейеді.

43 жастағы бойдақ жігіт хабарласты. Баспанасы бар. Үйленбеген. Төтенше жағдайға байланысты жұмысы тоқтаған.Мұндай адамдардың дерті жалғыздық. Біз оларға сөйлеуге мүмкіндік береміз.

Оның басты проблемасы әйелдермен танысуға ұялады екен. Сөзге шорқақтығынан ыңғайсызданып, қыздармен кездесуге бармайды.   Бір бойжеткеннің шашын сипап, қолын ұстап көрмедім деп сырын айтты.  Интернет арқылы танысқан әйелдерге мүлдем сенбейді. Ол бізден нәзік жандылармен қарым-қатынас орнатуға үйретіңіз, кеңес беріңіз дейді. Күнде қоңырау шалады. Сырласатын досы, демейтін туысы жоқ.Бір айда қоңырау шалған 70 тұрғынның тауқыметі бір –ол жалғыздық. Адамдармен тіл табыса алмайды,  жұмысынан айырылу, өзінің әлеуметтік мәртебесіне көңілі толмайтын тұрғындарға да сенім телефоны кеңес берді.

-Мейрамгүл Смағұлқызы , өзін-өзі оқшаулау кезінде хабарласқан абоненттерді  не мазалайды?

- Карантин кезінде қобалжу жағынан және депрессивті жағдайдағы адамдардан қоңырау жиіледі. Тұрғындардың  сыртқа шығу мүмкіндігі шектелгеннен кейін ұйқының қашуы ,материальдық жағдайға алаңдаушылық , мазасыздық, күдікшілдік , соматикалық аурулардың асқынуы сондай типтегі психологтің консультациясын қажет ететін сұрақтар көп болды.  Алкоголдік тәуелді жандар мен  олардың жақындары бір айда   25 мәрте қоңырау шалыпты.  Отбасылықты жағдайға байланысты ері мен әйелі арасындағы жанжал, ене мен келіннің кикілжіңі ,туыстар арасындағы ұрыс-керіс ,бірін-бірі түсініспеушіліктен туындаған дау-дамайдың түйінін тарқатуға  психологиялық көмек сұрағандар көп болды.. Әлеуметтік мәселе ,ата-ана мен баланың  қарым-қатынасы, денсаулығына шипа іздегендер, психикалық ауытқуы бар ,нашақорлық ,маскүнемдіктен құтылудың жолын іздеген  абономенттермен  және олардың жақындарына  ақпараттық көмек көрсету , күйзеліске түскен, суицид жасауға  әрекет жасаған немесе ойы бар адамдармен жұмыс істедік.

 « 21 қабаттан  секіремін ,мені мына дүниеде ешнәрсе ұстап тұрған жоқ» деп  23 жастағы келіншек хабарласты. 3 баласы бар .Секіріп кетуге шақ тұр. Оның мүмкіндігі бар .Суицидке негізі адамдар саналы түрде барады.  Бұл әйелдің ойы, жоспары болды. 21 қабаттан секіріп өлуге бел буған. Үш жарым сағат сөйлестік. Кенжесі бір жарым жаста екен.  Байқағаным , баласын туғаннан кейін келіншекте күйзеліс пайда болған. Содан емделмеген. Күйеуі бар. Жұмыс істейді. Отбасының тұрмысы жақсы.  Тек әйелдің  күйзелісі меңдеген. Күйеуінің жарын ,балаларын жақсы көретіні көрініп тұр. Кәсіби мамандардың көмегінсіз ол проблеманың   шешілмейтінін түсіндірдім. Біздің  орталықта он күн емделді. Менің мақсатым көмекке мұқтаж адамдардың кәсіби мамандарға келгенше үгіттеу.    Әрбір телефон соққан адамның мұңын тыңдап,  әңгімелесу. Дәрігерлерге бағыттау.

   -Сенім телефонына кез-келген адам хабарласпайды. Сіздің абоненттер үшін не маңызды?

       - Тәжірибемде байқағаным,  олардың бірінші сұрағы бір. Менің әңгімем жазылып жатқан жоқ па деп сұрайды.Сенім телефонының көмегіне жүгінетін тұрғындарға  еш уайымдаудың қажеті жоқ. Айтылған әңгіме  құпия сақталады. Телефон номерін анықтайтын аппаратты қолданбаймыз. Сенім телефонына шағымданған жандар үшін ең маңызды біреудің оны тыңдағанын қалайды. Кейде біз солардың көңіл-күйіне байланысты дауыс ырғағымызды өзгертіп, сұрақ қоямыз немесе ойымызды бөлісеміз. Тәулік бойы хабарласып, клиникалық психологтардан кеңес алуға болады. Ақысыз қызмет көрсетеміз. Қазақ және орыс тілінде сөйлейміз. Дағдарыс кезінде көмек керек болса, бізге хабарласыңыздар. Телефондарымыз ; 8 727 3765660, +77089832863, 1303.

-        Сіздің дауысыңызға ғашық болғандар бар ма?

-Дауысыма ғашық болғандар жоқ. Дегенмен  мен өз кәсібімді жақсы көремін, мақтанамын.  Қаншама тығырыққа тіреліп, сенім телефонынан араша сұрап, соңғы үміттерін ақтап, сол адамдардың өмірін жақсартуға титтей үлесімді қосып,  бағыт-бағдар бергеніме қуанамын. Жаныңызда жүрген адамдарды тыңдауға тырысайық. Әрқашан жылы сөзге сараң болмаңыздар. Ал біз әрқашан көмектесуге дайынбыз.

       - Мейрамгүл Смағұлқызы , сұхбатыңызға рақмет.

                                     Жазира Бегалы журналист Алматы.

http://www.matritca.kz/news/74960-senm-telefonynan-medeu-zdegender-nege-kbeyd.html

Подробности

Просмотров: 648

17 - Маусым, 2020 ж 69 0

Өмірде ақ пен қара қатар жүреді дейді пәлсапашылар. Мүмкін… Бізге салса адамзат баласының тек күндей жарқырап, айналасына нұрын төгіп, шуақ шашқанын қалайсың…

Қоғамдық көліктен Сүйінбайдың бойынан түсіп, Райымбек даңғылына қарай жете берген тұста алдымнан бет-аузы көгала қойдай көкпеңбек қаракөз келіншек шыға келді. Шошып кеттім… Масаң екен. Аяғы-аяғына жұқпай, тездетіп басып, теңселіп, белгісіз жаққа асығып барады. Қаңғыбасқа келе ме… Жо-оқ, әзірге оған жете қоймаған, бірақ бағыты сол жақ сияқты ма, қалай?..

Бірер ай бұрын Торайғыров пен Мұстафин көшелерінің аялдамасында қолында бір литр сұйық майы бар келіншектің өткен-кеткеннен 100 теңге сұрап тұрғанын байқап, «жүз грамдатып алыпты, үйіне аман-есен жетсе екен» деп тілеген едім. Араға 2-3 күн салып, әлгі келіншектің біздің ықшамауданның тұрғыны екенін білдім.

Жасы 70-80, бәлкім, 60-65-ке таяған кейуананың мазасызданып, әлгі әйелді жетектеп бара жатқанын көз шалып қалды. Осы көрініс бірнеше рет қайталанды. Жақында екеуі бірге тәлтіректеп жүргенін көріп, өмірдің қаталдығына қатты налыдым. Көршілердің айтуынша, әлгі келіншектің жап-жақсы күйеуі болыпты, мектеп жасындағы үш баласы бар көрінеді. Күйеуі тастап кеткеннен кейін ішкілікке салынған тәрізді немесе ащы суға үйір болғандықтан отағасы тастап, басқа отбасына кеткен. Ал әлгі жасы келген кейуана анасы емес, әпкесі дейді білетіндер. Демек, мектеп жасындағы үш бала бұлардың қарауында. Оны ойласаңыз, жүрек сыздап қоя береді…

Карантин кезінде Алматы қалалық психикалық сауықтыру орталығына ішімдікке әуестеніп, отбасының берекесін алған 50 әйел жеткізілген. Оның 42-сі маскүнемдіктен, 8-і нашақорлықтан емделіп жатқаны белгілі болды.

Орталықтың нарколог дәрігері Сәния Кеңесбекова ішімдікті көп уақыт пайдаланған адамда алдымен ұйқысыздық басталып, бойын қорқыныш сезімі билеп, елес пайда болатынын атап өтті. Оның айтуынша, әйелдердің кейбірі күйеуіме, балама, шешеме қырсығып іштім десе, енді бірі өзінің маскүнем екенін мойындамай, «маскүнем көшеде құлап жатқан, үй-күйсіз жүрген адам» деп ойлайтынын тілге тиек етіп, адам бойындағы құмарлықты бағындыра алмай, өзін-өзі қоярға жер таппай, ақыры «кішкентай ішемін, бір ұрттаймын» деген жалған намыспен жүріп, құмарлығының арта түскенін байқамай қалады. Күйзеліске түсіп, тез ашуланатын, оны уақытша болса да ащы сумен басқысы келетіндерге ең алдымен туыстарының қолдауы қажет. Сонымен қатар психолог, психиатр, отбасылық психологтардың көмегіне жүгіну артық етпейді.

Cpzalmaty.kz сайтының ақпаратында Алматы қаласында 6212 тұрғын наркологиялық есепте тұратыны, оның 1200-ден астамы әйел екені көрсетілген. Маскүнемдікке салынып, дәрігерлердің бақылауына алынған 4656 тұрғынның 1048-і қыз-келіншектер екені қынжылтады.

Бұл мәселенің тамыры тереңде жатқандай. Соңғы жағдайларға жете мән берсек, елімізде аналарға тегін көмек көрсететін, 24 сағат бойы жұмыс істейтін психологиялық көмек көрсету орталығын ашу өте маңызды. Қалай болғанда да, дәл қазіргі уақытта бізге жоғарының нұсқауымен жиын-басқосу өткізгеннен гөрі, бір ананы болсын жан күйзелісінен алып шықсақ, бір отбасының түтіні түзу шығары хақ. Қайткен күнде де, біз аналарымызды жауынды күннен, қауіп-қатерден қорғап қалуымыз керек.

…Түн ішінде жылаған әйелдің тұншыққан даусы құлақ түбінен кетер емес… Кім болса да жан дүниесі тазаланып, іштегі мұң-шері сол көз жасымен жуылып, жүрегі тыныштық тауып, атқан таңды ақ үмітпен қарсы алса екен… Ақ пен қарасы айқасқан өмірде бір-бірімізге жылылық сыйлап жүрейікші, сүйіспеншілік пен махаббат қана адамзат баласын бар ауыртпалықтан құтқармақ.

Бағдагүл Балаубаева

«Ana tili».

http://anatili.kazgazeta.kz/?p=57576

Подробности

Просмотров: 384